''Kandang Jan Hesselmans''

Zoals eigenlijk enigszins wel te verwachten was, hier mijn verlate 2de blog. Het positieve hieraan is dat het er eigenlijk op neer komt dat ik vrijwel geen tijd, en ook niet altijd evenveel zin heb, om een blog te schrijven aangezien ik hier zoveel meemaak. Het negatieve hieraan is dat ik dingen aan het vergeten ben, ‘’zucht’’ ik kan er ook niks aan doen dat ik een Hesselmans ben. Deze keer met trips naar het altijd zonnige Pangandaran, het jungleachtige Bukit Lawang en voor mij de meest bijzondere trip naar de Kandang Jan Hesselmans (voor de wat oudere lezers onder ons, het is een lange deze keer!).

We beginnen deze blog met waar we de vorige zijn geëindigd; de colleges zijn begonnen. Via Facetime krijg ik steeds vaker geklaag van o.a. ons moeder dat er mensen zijn die speculeren dat ik hier eigenlijk helemaal niet op school zit, omdat dit niet bepaald valt af te lezen aan de foto’s op Facebook. Dus om een hoop misverstanden de wereld uit te helpen: ze kennen hier bij de universiteit wel degelijk een Thijs Hesselmans, al ben ik er nog niet uit of ze me kennen als student of als de ‘’Big Friendly Giant’’ (G.V.R). Ik kan er zelf ook niet heel veel aan doen dat ik alleen colleges heb van maandag tot en met woensdag en ja dit vind ikzelf natuurlijk ook heeeel vervelend. Maar zeg nou zelf, met zo’n extra lang weekend zou iedereen hier zoveel mogelijk trips gaan maken!

Dus na 2 weekjes school, stond de volgende trip alweer op de planning naar, volgens de mensen hier, het mooiste strand van Java: Pangandaran. Na een niet helemaal vlekkeloos verlopen busreis van 9 uur zetten we voet op Pangandaraanse bodem. Eenmaal hier uitgestapt waren we, in de vroege ochtendschemering, vrijwel direct toeschouwers van een epische onderhandeling tussen een lokale buschauffeur en een studiegenoot (all credit goes to Jordi van Eert). Waar de lokale buschauffeur ons wel weg wou brengen naar ons hotel (ruim 4 km verderop) voor RP. 150000 (omgerekend zo’n 10 euro) opende Jordi de onderhandeling met een bod van RP. 20000 (omgerekend zo’n 1.50 euro). Nadat de lokale buschauffeur dit geweigerd had, was het devies: geen oogcontact en aandacht meer geven en aanlopen. En met elke extra meter meer die we richting ons hotel zette leek de prijs wel telkens met RP. 10000 te zakken tot uiteindelijk RP. 80000 (ruim 5.30 euro). Maar zo principieel als we natuurlijk zijn, begonnen we aan de barre tocht tot groot ongenoegen van de lokale buschauffeur.

Voor de rest was het weekend echt top! Al snel leek het ons, A.K.A Baywatch 2.0, wel een gaaf idee om te gaan surfen en na wat kunst- en vliegwerk is het zelfs mij gelukt om uiteindelijk op dat bord te gaan staan. Deze kan ik dus ook weer van mijn lijstje afvinken!  De zeestroming en golven van Pangandaran zijn absoluut niet te vergelijken met onze miezerige Scheveningse golfjes en dat hebben onze Franse studiegenootjes geweten. Gelukkig was de lokale echte Baywatch op tijd ter plekken en liep het gelukkig  allemaal goed af. Ook hebben we de ‘’Green Valley’’ en de ‘’Green Canyon’’ bezocht, twee van de mooiste natuurgebieden van West Java, en hebben we, na een kleine beklimming van echte lianen en boomwortels, een sprong van 7 meter in het water mogen maken!

Bijna 1.5 week later was het alweer tijd voor een nieuwe trip. Voor mij persoonlijk de meest speciale en bijzonderste trip die ik hier zal gaan maken, namelijk naar de Kandang Jan Hesselmans. Dit heeft misschien eerst een korte introductie nodig:

Ruim 2 jaar geleden toen ons Pap is komen te overlijden, besloten we met heel de familie en betrokkenen iets bijzonders te doen. Tijdens zijn begrafenis hebben we geld ingezameld om dit later te doneren aan een goed doel, een goed doel waar ons Pap zelf ook een bepaalde binding mee had. Uiteindelijk besloten we het geld te doneren aan Agriterra. Agriterra is een adviesorganisatie die zich inzet voor het professionaliseren van boeren en tuinders in landen in ontwikkeling via coöperaties en organisaties. Dit doen ze onder andere met inzet van deskundigen uit de Nederlandse agrarische wereld. Regelmatig stuurt Agriterra, in samenwerking met FrieslandCampina, Nederlandse melkveehouders naar deze coöperaties en organisaties om hun kennis en ervaring over te brengen op de boeren daar. Ons Pap had zelf ook bijzonder veel interesse in dit project, jammer genoeg heeft het er nooit meer van mogen komen dat hij hier zelf ook onderdeel van had mogen uitmaken.

Samen met Agriterra hebben we om de tafel gezeten om te kijken naar welk project hun voorkeur en onze voorkeur uitging met betrekking tot de donatie. Al snel kwam de renovatie van een koloniefarm van de Coöperatie Bayongbong ter sprake. De coöperatie Bayongbong is een lokale zuivelcoöperatie, gevestigd op West-Java, Indonesië. De coöperatie telt ongeveer 1500 actieve leden die elk gemiddeld 2 tot 3 koeien melken. De hoofdactiviteit van de coöperatie is het collecteren van de melk van de leden en deze transporteren naar de Frisian Flag fabriek in Jakarta. Naast deze hoofdactiviteit heeft de coöperatie ook een gezamenlijk bedrijf opgezet: de koloniefarm Olan. Deze is in 2005 gebouwd voor 200 koeien en bood aan 73 boeren een inkomen. Op deze manier kregen kansarme ondernemers die boer wilden worden, de kans om een eigen bedrijf te starten. Ze ontvingen gemiddeld twee koeien om een inkomen mee te vergaren. Echter door gebrek aan specifieke kennis over de melkveehouderij werd het project niet direct een succes. Daarom waren er tot voor kort maar 50 koeien en 22 boeren actief en is de koloniefarm, ondanks de mogelijkheden, enigszins verwaarloosd. Het plan van Agriterra was duidelijk en helder: ‘’Om de koloniefarm weer succesvol te maken moest de huisvestiging van de koeien gerenoveerd worden en het kennisniveau van de boeren verhoogd worden.’’

Al snel sprak dit project ons aan en besloten we met Agriterra dat onze donatie gebruikt zou gaan worden om de koloniefarm te renoveren. Er zouden bij 50 van de 200 plekken rubber matten en betonnen drinkbakken (met permanent de beschikbaarheid tot water) voor de koeien komen en het dak zou volledig worden schoongemaakt. Voor mijzelf was het toen al vrij duidelijk dat ik hoe dan ook ooit een kijkje wou gaan nemen bij de koloniefarm. Al had ik natuurlijk nooit verwacht dat ik na ruim 2 jaar nu hier al zou zijn.  

Samen met Richard van der Maden, een afgevaardigde van Agriterra, sprak ik af in Bandung, een grote stad op ongeveer 4 uur rijden van Jakarta. Onder het genot van een welverdiend biertje, eindelijk (!), heb ik die avond met Richard over o.a. de coöperatie en haar toekomst gesproken. Richard vertelde me dat Bayongbong, in tegenstelling tot andere coöperaties gesteund door Agritterra in Indonesië, problemen heeft met de kwaliteit van haar melk. Al verschillende keren was de melk door de Frisian Flag fabriek in Jakarta geweigerd, omdat de kwaliteit niet naar behoren was. Doordat de coöperatie hierdoor geen inkomsten genereert, is dit wel een serieus probleem dat aangepakt dient te worden, wil de coöperatie haar voortbestaan niet in gevaar brengen.

Na een overnachting in het Ibis hotel (warme douche yesss) was het tijd om richting Garut te gaan, hier is de coöperatie en ook de koloniefarm gevestigd. Aangezien er eerder die week een flinke overstroming was geweest in Garut, dat zelfs schijnbaar het nieuws in Nederland gehaald had, was het nog even afwachten of het gebied makkelijk te bereiken was. Gelukkig kwamen we, na opnieuw een reisje van 4 uur, aan bij de coöperatie. Als afgevaardigde van Agriterra wou Richard zelf ook graag nog even in gesprek met de coöperatie om een aantal punten, zoals de melkweigering, door te bespreken. Al vrij snel werd het mij duidelijk dat de bestuurder van de coöperatie de problemen goed zat onder ogen ziet, maar dat ze een sigaretje opstaken en dit simpelweg weglachte wanneer Richard hier over begon. Toch bijzonder want het gaat wel om het inkomen van ruim 1500 boeren.

Uiteindelijk was het dan zover en gingen we gezamenlijk op weg naar de koloniefarm. In de verte zag ik de Kandang (stal) Jan Hesselmans vlag al wapperen waarna de boeren ons met open armen ontvingen. Wanneer ze doorkregen dat ik ‘’de zoon van was’’ probeerden ze zelfs in hun gebrekkig Engels ontzettend dankbaar over te komen. Kippenvel! In de stal zelf waren er tot nu toe 28 plekken verbouwd, hier lagen dus rubbermatten en waren drinkbakken aanwezig. De overige 22 plekken staan nog op de planning om verbouwd te worden. Op de 28 gerenoveerde plekken stonden echter maar 11 koeien. Voor Indonesische boeren is verandering ontzettend moeilijk en blijkbaar was het al een hele klus om de boeren over te halen om hun vee van de oude stal in de nieuwe gerenoveerde stal te zetten. Toen een week later een koe haar kalf had verworpen was het spreekwoordelijke hek van de dam en suggereerde een boer al heel snel dat dit kwam doordat de koe naar de nieuwe stal was gegaan. Hierdoor heeft hij zijn koeien toen al weer weggehaald en teruggezet in de ‘’veilige oude stal’’. Natuurlijk is de nieuwe stal absoluut geen oorzaak van het feit dat de koe haar kalf had verworpen, maar dit is maar even om aan te geven hoe de Indonesische boeren hier denken. Een ander probleem waar boeren tegenaan liepen is dat andermans koeien vaak het gras dat bestemd was voor hun eigen koeien opaten. Dat vonden ze dus op zo’n zachtst gezegd niet leuk. Onder de boeren zelf leefde al snel het idee om toch de nieuwe voergang zonder schotten weer te vervangen in een voergang met schotten.

Toch kon (zelfs) ik met het blote oog zien dat er wel degelijk verschil zat tussen de koeien in de nieuwe gerenoveerde stal en de koeien in de oude stal.  Alleen al in de klauwen van de koeien en kalveren in de oude stal en in de nieuwe stal zat een wereld van verschil. Maar ook de fysieke toestand van de koeien en de hoeveelheid melk was vele malen beter in de nieuwe stal.

Al met al kan ik wel stellen dat het me is opgevallen dat de boeren, naast dat ze ontzettend dankbaar waren, nogal sceptisch zijn over de nieuwe gerenoveerde stal en dat ze verandering simpelweg ontzettend moeilijk vinden. Toch heb ik zelf het idee dat de boeren beetje bij beetje in zullen gaan zien dat de nieuwe gerenoveerde stal zowel voor de koe als voor henzelf een betere oplossing is. Ik ben ervan overtuigd dat onze donatie goed besteed is en via deze weg wil ik, ook namens alle Indonesische boeren van de koloniefarm, alle mensen ontzettend bedanken die hierbij aan hebben bijgedragen. Voor mijzelf was het een onbeschrijfelijk en emotioneel gevoel om, helemaal aan de andere kant van de wereld, een vlag voor de stal te zien hangen met de naam van ons Pap erop. Wat zal ie ontzettend trots zijn geweest!

Aangezien het voor Richard weer tijd was om terug te vliegen naar Nederland en ik weer terug naar de collegebanken moest (ja, jullie lezen het goed) zijn we de ochtend daarop weer richting Jakarta gegaan. Richard, maar ook heel Agriterra, hartstikke bedankt voor de begeleiding van deze onvergetelijke trip! Ikzelf heb zeker de intentie om aan het eind van mijn periode hier nog een keer terug te gaan naar de coöperatie en de koloniefarm om te kijken wat de vorderingen zijn en hoe ze het probleem met de voergang hebben opgelost.

Maar niet getreurd, 2 weken later stond alweer de nieuwe trip op de planning: aapjes kijken in de wilde jungle van Sumatra. Nadat we met ons 100% Nederlands getint groepje geland waren op Medan en het nachtleven daar even gecheckt hadden, wilden we toch echt wat gaan ondernemen. Gelukkig zijn we via reisbureau Kim Frijters © in contact gekomen met Silo, Silo is een gids in het natuurgebied rondom Bukit Lawang en kan, omdat zijn vrouw Nederlands is, stiekem nog een beetje Nederlands. Keihard in de jungle Het is een nacht, in Holland staat een huis en vader Jacob meezingen met 10 andere Indonesische junglegidsen, ja dit had ik toch wel een beetje gemist.

De volgende dag was het dan toch echt tijd om samen met Silo de jungle in te gaan voor 2 dagen. Jullie lezen het al, 2 dagen. Dat betekent dus ook 1 nacht in de Jungle. 2 meter lange slangen op de wc, gewekt worden door een groep van 50 aapjes, jungletabacco die hier met kilo’s gerookt werd en junglemagictricks die niemand snapte, we hebben het allemaal meegemaakt. De jungletour zelf was absoluut geweldig en zeker een van mijn hoogtepunten hier tot nu toe. Het is toch wat anders om oog in oog te staan met een wilde orang-oetan op 3 meter dan ze te zien achter een hek bij de Beekse Bergen. Orang-oetans zijn nogal gewillig op de backpacken van toeristen omdat daar vaak eten in zit maar gelukkig hadden wij onze eigen orang-oetan Silo die, met zijn geschreeuw en oerkreten, schijnbaar toch veel indruk maakte op de wilde apen. De 2de dag zijn we met rafts de rivier afgevlogen en kwamen we uiteindelijk weer aan in het hotel. Eindelijk konden we eens met zijn allen zeggen dat we een trip gehad hadden waarop niks mis was gegaan en alles eigenlijk perfect geregeld was! Ik zie je in Nederland weer eens Silo!

Sampai ketemu lagi!

Ondanks dat mijn blog deze keer zo lang is geworden, wil ik niet afsluiten zonder de nutteloze feitjes voor de liefhebbers even vermeld te hebben:

- Hebben jullie ooit al eens meegemaakt ‘s middags iemand te ontmoeten en ‘s avonds op de bachelorparty te staan van zijn vriend? Hier in Indonesië kan dat dus allemaal!

- Ik heb inmiddels al 3x al mijn onderbroeken uitgewassen

- Volgende week (27 Oktober) komt bae overgevlogen vanuit Nederland en gaan we samen voor 2.5 week waarschijnlijk naar o.a. Bali, Lombok, de Gili eilanden en de Nusa eilanden. Ik heb er wel eens slechter op gestaan!

- Ik ga nooit meer beloftes maken met betrekking tot het schrijven van maandelijkse blogs